Dla miłośników kolei i doświadczonych pasażerów numeracja miejsc w pociągach jest całkowicie zrozumiała i logiczna. Większość pasażerów może mieć jednak uzasadnione wątpliwości, dlaczego miejsce 13 jest obok 17, dlaczego nie ma nigdy miejsca 29 a w sąsiedztwie miejsca 28 w Pendolino znajduje się miejsce 22. Skąd się więc wziął taki układ miejsc w wagonach i pociągach PKP?

KOLEO zdradzi Wam wreszcie tajemnicę numeracji miejsc w wagonach oraz pokaże najpopularniejsze schematy miejsc 🙂

Międzynarodowe normy UIC

Obowiązująca w Polsce zasada numeracji miejsc w wagonach kolejowych – stosowana m.in. przez PKP Intercity w pociągach TLK, IC, EIC oraz EIP – Pendolino – wynika z zasad ustalonych wiele lat temu przez Międzynarodową Unię Kolei (UIC) zapisanych w dokumencie pt. Karta UIC 580.

Karta UIC 580 dotycząca zasad numeracji i oznakowania pojazdów obowiązuje od ponad 30 lat (od 1 stycznia 1990 r.) niemal w całej Europie – poza Wielką Brytanią, Irlandią i Finlandią – i umożliwia przewoźnikom kolejowym wysyłanie swoich wagonów w międzynarodowe trasy. Dzięki temu koleje czeskie, francuskie czy niemieckie mogą nie tylko sprzedawać bilety na polskie pociągi ale również wymieniać się wagonami mając pewność, że miejsce 65 będzie zawsze… w tym samym miejscu 🙂

Jakie są więc zasady numeracji miejsc w wagonach kolejowych.

Podstawowe kwestie

Przedział w wagonie ma 6 (I. lub II. kl.) albo 8 miejsc (II. kl.).
W przedziale pierwszej klasy wygląda to więc w następujący sposób:

Wagon z przedziałami — Wagon pierwszej klasy z 9 przedziałami

Jak ponumerować miejsca?

Żyjemy w kręgu kultury łacińskiej, piszemy więc od lewej do prawej od góry do dołu.
Numery miejsc w przedziałach odczytujemy niczym kolumny w gazecie:

Wagon z przedziałami — Wagon pierwszej klasy z przedziałami

Jak oznaczyć numer przedziału?

Teoretycznie można byłoby tej informacji nie podawać i skazać pasażera na szukanie swojego miejsca po całym wagonie. Wtedy jedyną informacją byłyby oznaczenia na wejściach do przedziałów, podobnie jak na klatkach schodowych w blokach mieszkalnych: „miejsca od 41 do 46„. Ktoś powie – ale przecież klatki też się oznacza, jeśli jest ich więcej. Noszą zazwyczaj indeksy literowe. Zatem może przedział powinien być oznaczony literą? Wtedy miejsce po środku w przedziale drugim miałoby oznaczenie B10:

Wagon z przedziałami — Potencjalnie nie najgorsze rozwiązanie, prawda? Nie do końca.

Po pierwsze generuje długie oznaczenia, które nic nie wnoszą – takie D36 niewiele mówi o lokalizacji miejsca w ramach przedziału. Jak bowiem rozróżnić miejsce przy oknie od tego przy korytarzu? To jest przecież bardzo ważna informacja dla każdego z nas!

Może dodać kolejny indeks, np. [O] jak Okno i [K] jak Korytarz?
Wtedy takie miejsce przy oknie w przedziale 3 miałoby oznaczenie C13O. Prawie jak szachy 😉
Dobry pomysł? Nie do końca. Samo oznaczenie jeszcze bardziej się komplikuje i może być błędnie odczytane (’O’ czy 'zero’? 'I’ czy 'jeden’?).

Dochodzimy zatem do wniosku, że dodatkowe indeksy przy miejscach to ślepa uliczka.

Kierunek jazdy?

A gdyby tak podzielić przedział na stronę lewą i prawą, nadając stronom miejsca parzyste i nieparzyste? Wtedy dałoby się określić czy dane miejsce jedzie twarzą do kierunku jazdy, czy nie. Ustalono, że miejsca nieparzyste są zgodne z kierunkiem jazdy, natomiast parzyste przeciwnie do kierunku jazdy. Tak też zostało przyjęte przez Międzynarodową Unię Kolei (UIC).

Dzisiaj ta reguła nie ma już niestety zastosowania ze względu na brak informacji o tym jak obrócony jest wagon oraz ze względu na występowanie wielu wagonów i składów, w których nie siedzi się naprzeciwko siebie (np. Pendolino).

Numeracja i układ miejsc w wagonie PKP pierwszej klasy

Doszliśmy do wniosku, że indeksy literowe nie rozwiązują wszystkich problemów numeracji.
Czym je zastąpić? Liczbą. Pierwszy przedział zamiast literą A jest oznaczany cyfrą 1, drugi cyfrą 2 itd.
Miejsca parzyste znajdują się po prawej stronie przedziału, a nieparzyste – naprzeciwko.
Miejsca liczymy od wejścia, więc pierwsze znajdzie się przy drzwiach po lewej stronie. Dzięki temu wiemy, że miejsce numer 26 znajduje się w drugim przedziale po prawej stronie przy oknie:

Wagon z przedziałami — Wagon 1. klasy z przedziałami

Numeracja i układ miejsc w wagonie PKP drugiej klasy

Przedział w klasie pierwszej ma 6 miejsc, w klasie drugiej 8 miejsc w starszych wagonach i 6 w wagonach nowych lub zmodernizowanych.

Skupmy się na numeracji w przedziałach z 8 miejscami.

Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie, by poprowadzić numerację po kolei, po prostu dodając 2 miejsca. Przyjęto jednak zasadę, zgodnie z którą miejsce x1. i x2. znajdują się przy drzwiach, a x5 i x6 przy oknie (x oznacza numer przedziału).
Dlatego w wagonie drugiej klasy, w pierwszym przedziale, w którym są miejsca od 11 do 18, miejsca 17 i 18 znajdują się w środku:

Wagon drugiej klasy z 8 miejscami w przedziale

Dlaczego miejsca x3 i x4 oraz x7 i x8 nie są naprzeciwko siebie (x oznacza numer przedziału)?
Dla wygody pasażerów oraz zgodnie kolejnością sprzedaży miejsc. Otóż zawsze najpierw sprzedają się miejsca pod oknem (x5 i x6) a następnie przy drzwiach (x1 i x2). Całkowite zapełnienie przedziału należy do rzadkości, dlatego kolejne dwa bilety sprzedaje się na miejsca nie będące w tej samej osi, aby pasażerowie jadący w środku mieli więcej miejsca na nogi. Fakt ten tłumaczy też dlaczego miejsce 22 jest obok miejsca 28 oraz dlaczego nie ma nigdy miejsca 20 ani 29!

Numeracja i układ miejsc w Pendolino i wagonach bezprzedziałowych

Układ miejsc w bezprzedziałowych wagonach wydaje się jeszcze bardziej skomplikowany.
Radek Kotarski powiedziałby, że „Nic bardziej mylnego!”
Spójrzmy zatem jak to wygląda:

układ miejsc pendolino — Układ miejsc w Pendolino / autor: Rysmichala m, lic. CC 4.0

Łatwo można sobie wyobrazić, że miejsca w wagonie bezprzedziałowym mają taką samą strukturę numeracji, jak w przypadku wagonu z przedziałami, należy tylko sobie wyobrazić lub dorysować „wirtualne” przedziały.

Wystarczy pamiętać o tym, że miejsca x1, x2, oraz x5 i x6 znajdują się na skraju „przedziału”, czyli przy oknie lub… przy drugim oknie (x oznacza numer „przedziału”).

Układ miejsc w Pendolino z zaznaczonymi „wirtualnymi” przedziałami / na podst. Rysmichala m, lic. CC 4.0

Wyobrażając sobie kolejne wirtualne przedziały trzeba brać poprawkę na obecność miejsc na bagaż, toalety lub np. stojaków na rowery.

Podobny układ miejsc z drobnymi różnicami powtarza się w innych pociągach z wagonami bezprzedziałowymi oraz w składach typu Stadler FLIRT lub PESA Dart wykorzystywanych przez PKP Intercity.

Graficzny wybór miejsca w pociągu

Od 31 marca 2018 r. KOLEO wspólnie z Łódzką Koleją Aglomeracyjną wprowadziło możliwość rezerwacji miejsc w pociągach ŁKA Sprinter wraz z wyborem miejscówki na schemacie pociągu – tak jak w kinie lub teatrze. Jest to pierwsze w Polsce tego typu rozwiązanie. Od 2023 r. również w pociągach PKP Intercity oraz KD Premium Nadmorski można skorzystać z graficznego systemu rezerwacji KOLEO.

Układ miejsc w pociągach Stadler FLIRT (ED160) PKP Intercity

Numeracja i układ miejsc w poc. FLIRT PKP IC (ED160) / rysmichala lic. CC 4.0

Układ miejsc w pociągach PESA Dart (ED161) PKP Intercity

Numeracja i układ miejsc w poc. Dart PKP IC (ED161) / rysmichala lic. CC 4.0

Numeracja miejsc na bilecie

Świadomość powyższych reguł jest bardzo przydatna, ale na szczęście nie jest konieczna. Wydany w kasie bilet zazwyczaj posiada adnotację o lokalizacji przy oknie, a nad każdym miejscem znajduje się tabliczka z numerem. Dotyczy to praktycznie każdego kraju w Europie.

Poniżej przykłady rezerwacji miejsca w bezprzedziałowych wagonach drugiej klasy:

miejsce 51. w wirtualnym „przedziale” 5. przy oknie

Numer miejsca w pociągu — Rezerwacja miejsca we włoskim pociągu – autor: Maciej Kacprzak

miejsce 66. w wirtualnym „przedziale” 6., również przy oknie

Numer miejsca w pociągu — Rezerwacja miejsca w szwajcarskim pociągu zakupiona w Polsce – autor: Maciej Kacprzak

Podsumowując: jak wybrać najlepsze miejsce w pociągu?

W wagonach przedziałowych:
- pierwsza część to numer przedziału (od 1 do 11),
- miejsca od okna mają ostatnią cyfrę 5 i 6,
- miejsca od korytarza mają ostatnią cyfrę 1 i 2,
- miejsca środkowe w przedziałach sześcioosobowych mają ostatnią cyfrę 3 i 4,
- w przedziałach ośmioosobowych są to dodatkowo miejsca 7 i 8;
- Przykład: miejsce 65 znajduje się w 6. przedziale przy oknie po lewej stronie

W wagonach bezprzedziałowych oraz składach Pendolino, FLIRT i Dart:
- pierwsza część to numer „wirtualnego” przedziału co ułatwia orientację
- przy oknie znajdują się miejsca 5 i 6 oraz 1 i 2,
- wzdłuż korytarza znajdują się miejsca 3 i 4 oraz 7 i 8,
- korytarz rozdziela od siebie miejsca 3 i 7 oraz 4 i 8,
- naprzemiennie występują rzędy nieparzyste i parzyste,
- miejsca 2 i 8 znajdują się obok siebie;
- Przykład: w Pendolino miejsce 62 znajduje się pośrodku wagonu przy oknie, obok miejsca 68.

PKP Intercity

Bilety miesięczne IC